Gezien de ernst van kindermisbruik is de voortvarendheid van de Commissie volledig te begrijpen. Maar ook aan het meest recente compromisvoorstel, dat in concept is opgesteld onder het Hongaarse voorzitterschap, kleven fundamentele bezwaren. Het totale pakket aan voorgestelde maatregelen is breed, maar ik wil me hier beperken tot het zogenaamde detectiebevel.

Voor de duidelijkheid: wat er in Gaza gebeurt is verschrikkelijk, maar komt niet in de buurt van wat er tijdens de Holocaust gebeurde. Dit is dus geen vergelijking. Ik ben ook niet echt geïnteresseerd in de vraag of Israël zich in Gaza aan genocide schuldig maakt. Welk label je er op plakt maakt weinig uit. Feit is wel dat in Gaza de mensenrechten worden geschonden, en tienduizenden onschuldige burgers, vrouwen en kinderen, door Israël worden vermoord. En als beesten opgejaagd en gevoerd worden. Omdat Palestijnen niet meer als mensen gezien worden, maar als ‘collateral damage’, als objecten die in de weg staan, of gewoon als gerechtvaardigd doelwit.

Uit diezelfde ontmenselijking (van Joden) ontstond de Holocaust. De kern van het herdenken van de Holocaust is: dit nooit meer. Maar dat moet verder gaan dan de Holocaust enkel te zien als aberratie, als singuliere manifestatie van het Kwaad. Dan zouden we er maar weinig van leren. We moeten ook leren van de oorzaken, het zaad waaruit de Holocaust groeide, zoals de ontmenselijking van ‘de ander’. Alleen dan kunnen we er echt van leren, en uit de grond van ons hart zeggen: dit nooit meer. En daarom moeten we ook stilstaan bij, en ons uitspreken over, wat er nu in Gaza gebeurt. Niet omdat het hetzelfde is. Maar wel omdat het uit hetzelfde gedachtegoed ontstaat.