Vorige week vroeg ik me, met de naderende bevrijdingsdag in mijn achterhoofd, af hoe vrij we nu eigenlijk zijn. Deze week kwam ik nog een paar stuitende voorbeelden van machtsmisbruik van grote technologiebedrijven tegen.
Apple steelt muziek van Apple Music gebruikers. Na het inschrijven bij Apple Music zoekt iTunes op de harde schijf van de gebruiker naar alle muziekbestanden. Alle liedjes die Apple Music kent worden verwijderd (ook als de versie subtiel anders is dan wat AppleMusic zelf in haar bibliotheek heeft staan), en alle liedjes die Apple Music niet kent worden eerst geuploaden naar Apple en dan verwijderd. Ook je eigen composities eigent Apple zich zo toe! Hier worden alle consumentenrechten geschonden. (Update: dit blijkt een bug te zijn.)
Samsung weigert de firmware voor een Solid State Diskdrive te updaten (screenshot) als je niet instemt met het verzamelen en gebruiken (door Samsung) van jou persoonlijke informatie.
Your firmware will not be updated since you did not agree to the collection and use of your personal information.
Gezien de schat aan persoonlijke informatie die op zo'n diskdrive staat is het niet meer dan logisch dat iemand niet instemt met zulke voorwaarden. Sterker nog: het is immoreel van Samsung zo'n vraag te stellen en überhaupt de suggestie te wekken dat ze geïnteresseerd zijn in jou persoonlijke informatie bij het updaten van de firmware van een harde schijf (die verder volledig zonder tussenkomst van Samsung moet (kunnen) functioneren). Voor een dienst met een noodzakelijkerwijs centrale component ligt dat natuurlijk wat anders.
Facebook bepaalt (op grond van eigen, niet openbare normen) wat pornografisch en wat niet. Zoals Addie Wagenknecht en Jillian York uitleggen in deze re:publica 2016 presentatie Nudes and N00dz:
Venus De Milo isn't pornographic because the work hangs in a museum and is therefore accepted as part of a larger canon of art, but a similar piece put on instagram from an artist can be pornographic because a corporation deems it to be. So if the Internet mimics real life then what implications exist when censorship curates culture?
En een lezer van mijn FD column merkt in een reactie op dat John Deere (een grote Amerikaanse fabrikant van landbouwmachines) er vergelijkbare praktijken op na houdt.
Als je als boer een maaidorser koopt van het amerikaanse merk John Deere koop je niet een machine maar het gebruiksrecht. De gegevens die het enorme vehikel produceert via zijn gps en opbrengstmeting blijven eigendom van John Deere.
Deze voorbeelden laten zien dat we nog minder vrij zijn dan ik al dacht. Het wordt dus echt tijd ons op te maken voor een nieuwe strijd, om ons virtueel te wapenen tegen de dreigende bezetting van onze virtuele samenleving door technologiereuzen als Apple, Google en Facebook.