Op Sargasso staat een interessante opname van een lezing van Dan Ariely, hoogleraar psychologie en gedragseconomie in de VS, over irrationele keuzes.
Hierin laat hij een statistiek zien over orgaandonaties. Volgens deze statistiek staat in bepaalde landen meer dan 90% van de bevolking haar organen af na overlijden, terwijl in andere, cultureel vergelijkbare landen, dat percentage rond de 10% ligt. Het blijkt dat landen met een hoog percentage hun bevolking om toestemming vraagt door middel van een opt-out formulier: "kruis dit vakje aan als u na uw overlijden uw organen nietwilt doneren". Landen met een laag percentage gebruiken juist een opt-in formulier: "kruis dit vakje aan als u na uw overlijden wel uw organen wilt doneren".
Volgens Ariely kiezen we de default (geen vakje aankruisen), niet omdat het ons niets kan schelen, maar omdat de issue zo complex is dat we niet weten wat we moeten kiezen. De manier waarop de maker van dit soort formulieren de vraag formuleert bepaalt dus in hoge mate de uitkomst.
Ik denk dat privacy net zo'n complex issue is. Vandaar dat de mening van het publiek ten aanzien van privacy heel erg afhangt van hoe je de vraag stelt. En vandaar ook dat het via opt-in dan wel opt-out toestemming vragen om persoonlijke gegevens te verzamelen een totaal verschillende response oplevert. Vanwege het algemene belang van privacy voor de samenleving (als essentiële voorwaarde voor vrijheid, democratie, geestelijk welbevinden, individualiteit en creativiteit) moet opt-in daarom de standaard zijn.